شيشكی ِ اشباح

قشونى خلق را با نيزه راندند
ولى مردم به جاى خويش ماندند
رضاخان را به جاى خود نشاندند
به جاى گـُل، بر او آجر پراندند
نشايد كرد با افكار پيكار
ببايد خواست از مخلوق زنهار
دريغ از راه دور و رنج بسيار
. . . .
وكيلان اين تشرها چون شنيدند
ز جاى خويش از وحشت پريدند
به تنبانهايشان از ترس ريدند
نود رأى موافق آفريدند
بر اين جمعيتِ مرعوبِ گـُـهكار
سليمان‌بن‌محسن شد علمدار
دريغ از راه دور و رنج بسيار
از ترجيع‌بند جمهوری‌نامه، سرودۀ ‌بهار و عشقی، فروردين 1303
 

يخ در آفتاب با چنان سرعتی آب نمی‌شود كه ستونهای ظاهراً ستبر نظام مقدس در مدت زمانی چنين كوتاه به باد رفت.  نسيم ِ آزادی با خاموش‌شدن پنكه به قوطی برنگشت.  باد شد و طوفان شد.

در ايران ِ قرن نوزدهم بسياری يقين يافتند در اينگيليس عقول قوم می‌نشينند نقشه‌هايی برای‌ ادارۀ‌ جهان طی‌ صد سال بعد می‌كشند و در دولابچه‌ای سرّی می‌گذارند، و سياسيون هر چند وقت يك بار سر وقت آن گنجه می‌روند و طبق دستور عمل می‌كنند.

جلسات سرّی در سراسر جهان بسيار بوده و هست اما در آن خرافات سياسی دست‌كم دو نكته باورنكردنی به نظر می‌رسد.  اول اينكه افرادی‌ بتوانند تا زمانی چنان دور را پيش‌بينی كنند.  حتی پيش‌بينی تحولات چند ماه آينده فوق قوۀ تصور بشر به نظر می‌رسد، تا چه رسد به دهها سال بعد.

دوم، كه مخهايی چنان سترگ ناشناس بمانند.  در عرصۀ شطرنج به كسی كه قادر به پيش‌بينی ده‌پانزده حركت باشد قهرمان جهان می‌گويند (در مقابل ِ چهل ميليون حركت در برنامۀ كامپيوتر شطرنج‌باز).

درهرحال، در ايران اكنون يك سؤال بزرگ اين است كه بازی فعلی را چه كسانی طراحی كرده‌اند، سكان در دست چه محافلی است و اين مخهای عظيم چرا ”نقاب ز رخ بر نمی‌كشند“.  اين سناريوی ناشيانه كجا به دست چه كسانی تهيه شد و بازيگران جلو صحنه جزو بازيگردانان پشت صحنه هم هستند؟

در اين مورد كه چند حركت را پيش‌بينی كرده‌اند البته نمی‌توان انتظار پوكر ِ روباز داشت اما از قمارباز ارقه‌ كه ‌ورق از آستين در می‌آورد انتظار می‌رود در جمع و تفريق ‌بتواند نمرۀ‌ ناپلئونی ‌بگيرد.  ارقامی كه به‌عنوان نتيجۀ انتخابات بيرون دادند بيش از آنكه در مقولۀ رياضيات بگنجد از نوع شيشـَكی بود ــــ آن هم دست‌ساز نه مهندسی‌‌ساز، اما كشيده و پرصدا و حاكی از اعتمادبه‌نفسی غيرعادی، مشخصاً به منظور تحقير چند ده ميليون نفر.

در يادآوری ِ اعتقادات خرافی‌ پدران ِ ‌رندمان نمی‌توان از پوزخند و حسرت خودداری كرد: آن جلسات فراماسونی عقلای‌ توطئه‌گر ِ وطنخواه و دولابچه‌ها و نقشه‌های صدساله در كپی‌كاری ِ تحت ليسانس ما تبديل به شيشكی‌ای ‌شده است كه انگار يك مدّاح بدصدا پشت ”اكو“ی ارزان‌قيمتی كه دم ميدان بهارستان كرايه می‌دهند اجرا كند.

آيا مدّاح فقط لب می‌زند در همان حال كه نوار ِ شيشـَكی پخش می‌شود؟ اگر اين طور باشد، نورافكن بر اشباح شيشـَكی‌ساز هم خواهد افتاد؟
26 خرداد 88