|
غلط چاپی
در فكر شاعر
در چاپهای مكرر كتابهای ايرانی
معمولاً همچنان غلط چاپي وجود دارد. يك سبب اين است كه ناشر،
حتی وقتی اهميت می‌دهد و از مخارج روگردان نيست، به‌تجربه می‌داند آدمهايش اين
يكی غلط را اصلاح می‌كنند اما دو تای ديگر می‌كارند، و اگر بخواهد
از زحمتش نتيجه بگيرد چه بسا بايد شخصاً پشت كامپيوتر بنشيند.
احمد شاملو كه نمونه‌خوانی دقيق بود
همزمان با تصحيح اغلاط متن چاپ‌شدۀ خودش، چنان به طور اساسی در
آن دست می‌‌بـُرد كه گاه ناشر می‌ديد اين
انگار چاپ اول يك متن جديد است و كل هزينۀ فيلم و زينك از نو.
پس، با روحيۀ بهل‌انگار ايرونی،
غالباً
نتيجه می‌گيرند «آن به كه كار خود به عنايت رها
كنند.» اما سرايندۀ اين مصرع هم نه تنها كار خود به عنايت
رها نمی‌كرد بلكه به‌قدری
با سروده‌هايش ور می‌رفت كه اهل‌نظر هيچ‌گاه نه اطمينان داشته‌اند
تمام شعرهای منسوب به او كار يك نفر باشد و نه توانسته‌اند تقدم و تأخر زمانی
تجديدنظرها را، اگر به واقع چنين چيزی بوده، مشخص كنند.
چند سال پيش،
نسخه‌ای از غرلهای حافظ كه ادعا می‌شد بلافاصله پس از درگذشت
شاعر، در هند كتابت شده در انگلستان پيدا
شد. جالب به‌نظر نرسيد و كسی دنبالش را نگرفت.
به بركت اسكن صفحات تمام كتابها و
تهيۀ فهرست آنلاين كتابخانه‌ها و قابليت جستجو با چندين
داده، نسخه‌ای ديگر از آن شعرها در بريتانيا پيدا كرده‌اند كه
ظاهراً در زمان حيات شاعر تحرير شده است.
در مجلس
قرائت اين گنج بي‌نظير در تهران (با همان شوها و
بازيهای هميشگی اهل عرفون) ظاهراً كم مانده بوده فضلا
دست‌به‌يقه شوند. هركس موافق نيست «با مدعی بگوييد
اسرار عشق و مستی» حتی اگر نسخۀ اصل باشد بايگانی
شود و همين نسخۀ بدل مگوييد
بامعنی‌تر است دستْ بالا.
يعنی: شاعر بيخود كرد اين طوری شعر گفت.
قرار بود غزلهای اين
ديوان به تأييد نظر حل معما كند،
اما به‌اصطلاح تصحيح و ويراستاري‌اش مسئله‌ای شده هم فاضل‌ساز و هم
فاضل‌فرسا.
9 بهمن 87
يادداشت‌های 87
يادداشت‌های
88
يادداشت‌های
89
|
