سختگیری قانون میتواند مانع
تخلف شود اما جریان فكر و عمل در جامعه را متوقف نمیكند. اگر ویلاهای
پرمشتری یونان كه از سراسر جهان برای خرید آنها سر و دست میشكنند منبع
درآمدهای هنگفت شود، هر دولتی، هراندازه سبزگرا و طبیعتدوست، مشكل بتواند
به مردم امر كند چشمشان را ببندند و به درآمدهای بادآورده فكر نكنند. حتی
اگر اكثر مردم چنین كنند، اقلیتی فعالانه به سوزاندن ادامه خواهد داد.
كسی نمیداند اگر ادامه بدهند
پس از یكی دو تابستان سوزان دیگر از جنگلهای آن كشورها چه باقی خواهد
ماند. و در پریشانحالی پیامد آن، دولت چگونه خواهد توانست مردم محلی را
متقاعد كند ویلاهایی برای فروش به خریداران داخلی و خارجی نسازند، یا اجازه
ندهند ساخته شود. بهمنی است كه هرچه میغلطد بیشتر نیرو میگیرد. اما
دربارۀ چنین فاجعهای ترجیح میدهند بیش از حد لازم صحبت نكنند. حد لازم،
احضار آتشنشانهاست. انگار هراس دارند كه زیاد صحبت كردن در این باره
كابوس را تبدیل به واقعیتی روزمره و پیشپاافتاده كند.
ایران هم از این یكی قافله
چندان عقب نمانده است. در ایلام 91 مورد آتشسوزی طی سال جاری گزارش
كردهاند. خبر از آتشسوزیهای مداوم در درختزارهای حوالی كرمانشاه
هم میرسد، گرچه ـــ به دلایلی ــــ انعكاسی چشمگیر در خبرها نمییابد.
تلاش برای حفظ جنگلها در برابر
دستاندازی، در ایران هم از سالها پیش جریان داشته است. در مازندران فشار
برای پیشروی در جنگلها مدام شدیدتر ميشود. در این مورد، تردیدی وجود
ندارد كه فشار از جانب تقاضای شهريهاست. آب باریك عایدات كشاورزی در یك
قطعه زمین، در برابر درآمد هنگفت فروش آن برای ساخت و ساز اقامتگاههای مدرن
به هیچ ميماند.
اما جوانب قضایای سوزناك غرب
ایران چندان روشن نیست. با توجه به از میان رفتن امكان چرای دام در نتیجۀ
مرتعسوزی، و درك كشاورزان سنتی از اینكه زمین ناهموار و كمرمق جنگلهای
كوهستانی به كار آنها نمیآید، شاید انگیزهای نهانی شبیه اسپانیا و یونان
در كار باشد. اما تراكم جمعیت و رونق شهركسازی در این نواحی كمتر از آن
به نظر ميرسد كه سبب ایجاد فشاری از سوی بازار زمین و خانه و ویلاسازی
شود.
اگر روزنامهنگاران ایران دل و دماغ كارهای تحقیقی داشتند شاید با
واقعیتهایی تكاندهنده پیرامون اوضاع و احوال جاری ـــــ یا روان ـــــ
روبهرو میشدیم. شاید زمانی روبهرو شویم كه خیلی دیر شده باشد.
فصلنامۀ
سفر، شمارۀ
دوازدهم، آبان 86
بعدالتحریر: در آتشسوزی وسیع كالیفرنیا در ماه آبان،
عكسهای هوایی ارتش آمریكا از این مناطق انتشار
یافت. گفته شد از نادر مواردی است كه اطلاعات
نظامی چنین بهفوریت در اختیار
مقامهای كشوری و همگان قرار میگیرد و
مقامها طراحتاً صحبت از دستداشتن آدمهای وامانده و ضداجتماع در ایجاد حریق
كردند. شاید بتوان گفت چشمانداز محوی است از تركیب ناسالم جنگ
داخلی ِ رقیق و جنگ طبقاتی ِ غلیظ.
بازگشت به فهرست
یادداشتهاى
سفر
|