صفحۀ‌‌ اول   كتاب½ مقاله / گفتگو/ گفتار         فهرست مطالب½ سرمقاله‌ها


بازگشت به فهرست یادداشت‌هاى  سفر

 

شاهراههای مجازی، پسكوچه‌های ظلمانی

 

در ميان شهرهای بزرگ غرب كه از ساليان پيش كاروانسرای مهاجران آسيا و آفريقا بوده‌اند شايد تنها پاريس توانسته باشد خود را از آفت حاشيه‌نشينی در امان بدارد.  از نيمۀ دوم قرن نوزدهم پس از تعريض خيابانها در پی‌ وقايع كمون پاريس، با سختگيری شديد نسبت به شكل درها و جنس ديوارها و حتی رنگ نمای خارجی پنجره‌ها، تمام آن شهر تقريباً يكدست مانده است.

در پاريس تاكنون محلاتی مشابه آنچه در لندن و رفته‌رفته بروكسل و جاهای ديگر اروپا اصطلاحاً ”خارج از محدوده“ خوانده می‌شود به وجود نيامده ــــ محله‌هايی كه گويی نقبهايی‌اند به دنيای ‌سوم، با ساكنانی دارای آئين و عادات و فرهنگی‌ متفاوت از ساكنان بومی شهر.

 

اما حتی شهری چنين شسته‌رفته و يكدست هم پسكوچه‌هايی نيمه‌تاريك از نوعی جديد در اعماق خود می‌پروراند: دهليزهای آفاق مجازی اينترنت؛‌ سايتهايی كه ورود به آنها جز با كسب رمز ورود از گردانندگان ميسر نيست؛ چت‌روم‌ ـــــ يا گــَپـِستان ــــ هايی كه در آنها موضوعهايی درگوشی به بحث گذاشته می‌شود.

اسرار مگوی‌ اين بخش از دنيای اينترنت شامل آن چيزهايی نيست كه در نخستين وهله به ذهن می‌رسد. از چند سال پيش، دولتهای‌ غرب عليه هرزنامه‌ای كه تصوير انسان برهنه را بی اجازۀ گيرنده به چشم او تحميل كند دست به اقدام جدی‌ زده‌اند.  در آمريكا، ارسال انبوه تصاوير بی‌پرده‌ای كه بدون رضايت گيرنده خود‌به‌خود عيان باشد در شمار جرايم كيفری ِ‌ فدرال است و تعقيب مرتكبان نياز‌ به شاكی خصوصی ندارد.

 

 

 

در پسكوچه‌های اسرارآميز جديد صحبت از بدن هست، اما خواهشهای تن اصلاً.  گرچه سرك‌كشيدن در اين سايتها كار وبگرد معمولی نيست، به بركت سماجت جواسيس و ابزار پيشرفتۀ سازمانهای اطلاعاتی غرب خبرهايی از آن پس‌وپشت‌ها می‌رسد.

در چند سايت شديداً حفاظت‌شدۀ ‌جهاديون القاعده، موضوع گپ‌وگفت مشتريانش مرگ به‌عنوان اصل، و زندگی به عنوان فرع و راه نيل به آن غايت است: چگونه می‌توان ابزاری به كار گرفت تا در عمليات انفجاری حاجت به استشهاد ــــ يا انتحار يا هرچه ـــ نباشد.

يك موضوع اين است كه قتل غافلگيرانه و فلـّۀ مردم كوچه و بازار رفته‌رفته خبر داغ محسوب نمی‌شود و اشمئزاز اوليۀ افكار عمومی جهان نسبت به چنين فجايعی جای خود را به بی‌تفاوتی و تحقير می‌دهد: طبق معمول هر روز، باز مسلمانها در كمال خونسردی چند دوجين مسلمان را در بازار تره‌بار قطعه‌قطعه كرده‌اند.

موضوع دوم و مهمتر، پس از سالها عمليات انتحاری بين ساعات ده تا يازده صبح، چند مؤمن ايثارگر جديد می‌توان برای ادامۀ‌ چنين عمليات خونينی ‌بسيج كرد؟ پنجاه مؤمن ديگر هم اگر بتوانند دو هزار شيعۀ واجب‌القتل را دسته‌جمعی بكشند، وقتی هول و هراس عادی می‌شود بعد چه؟ فقدان واقعی جز از دست رفتن همان پنجاه جهادگر است؟

 

  

كسانی در اين سايتها نظر داده‌اند می‌توان و بايد برای حمل مواد منفجره از آدمواره‌های كامپيوتری و هواپيمای بدون خلبان بهره گرفت. كسانی از آنها ـــــ‌ گرچه ظاهراً بايد مسلمانانی‌ باشند پايبند اصول طهارت و پرهيز از نجاست ــــ در چـَت‌روم‌ها نوشته‌اند تربيت سگ حامل بمب و قادر به تشخيص لباس نظاميان هم می‌تواند يك راه حل باشد.

بسيار احتمال دارد سازندگان چنين ابزارهايی مسلمان، عرب، پاكستانی‌ يا عراقی نباشند. حتی تربيت‌كردن سگ را بايد از كفـّار ياد گرفت. اما چه غم. در عهد جنگهای صليبی، پاپها مسيحيانی را كه به مسلمانان محاربْ شمشير و جنگ‌افزار می‌فروختند لعنت می‌كردند و به آتش جهنم حواله می‌دادند. اگر هم بيهوده نبود كم‌اثر بود. تاجر موفق می‌گويد: ”اين نقد بگير و دست از آن نسيه بدار.“

در حالی كه سطح جهاديون غارمحور القاعده از گوشت دم‌توپ به حد شيميدان و متخصص كامپيوتر و بلاگر ماهر ارتقا می‌يابد، پهنای باند اينترنت در ايران به طرزی ‌اعجاب‌آور ــــ ‌و شايد يگانه در جهان ـــــ در حد دهۀ 1990 درجا می‌زند و سرعت مبادلۀ‌ اطلاعاتْ افتان و خيزان و لنگان مانده است. حتی برای نامه‌های كوتاه، ارتباط اينترنتی چندين بار غش می‌كند، تا چه رسد به ارسال و دريافت فايلهای فيلم و موسيقی.

ناصحانی تلفن همراه و بلوتوث را آفتی بدتر از مواد مخدّرــــ و لابد بلايی شنيع در حد به‌گردش‌بردن سگ ــــ می‌دانند. شهريور امسال در سمپوزيوم بين‌المللی‌ مخابرات در تهران، دبيرکل اتحاديۀ جهانی مخابرات دربارۀ کيفيت ارتباطات در ايران گفت: ”وقتی در اتومبيل با تلفن همراه صحبت می‌كردم چندين بار ارتباط قطع شد و اين اصلا خوب نيست.“  هنگام سخنرانی همين مقام، گوشی و مترجم همزمان فراهم نبود و چيزی از سخنانش عايد غالب خبرنگاران نشد.

 

  

ناظران خارجی از شنيدن اينكه در ايران شركت تلفن متعلق به دولت است تعجب می‌كنند اما پس از اينكه از بهای‌ حيرت‌آور سيم‌كارت تلفن همراه در اين كشور با خبر شدند به حيرتی مضاعف گرفتار می‌آيند كه مگر يك تكه مقوا چقدر می‌ارزد.  ايران نه تنها ملت خويش بلكه جهان را به حيرت می‌افكند.

اگر زير بلوارهای روشن جوامعی كه شاهراههای اينترنتی دارند پسكوچه‌هايی ظلمانی رشد می‌كند، پس شايد حق با مديران جوامعی باشد كه صلاح می‌بينند كل جامعه در خم اولين كوچه بماند تا گرفتار عواقب تجدد نشود.

 

فصلنامۀ ‌ سفر، شمارۀ شانردهم، دی 87  

 

نسخۀ پی‌دی‌اف

 

 

 

دعوت از نظر شما

 

 

 

نقل مطالب این سایت با ذكر ماخذ یا با لینك آزاد است.

X