تأثیر کلیپ در چیزی
نیست که به بینندهٔ
مورد نظر میدهد؛ در چیزی است که از او میگیرد. و گرفتن از همان
عنوان فیلم شروع میشود.
عنوان فیلم را در فارسی
بیگناهی مسلمانان ترجمه کردهاند (و در عربی
براﺌﺔ المسلمين).
کلمهٔ
اینوسنس
innocence در عنوان اصلی بار
بیگناهی ِ ناشی از بیاطلاعی
دارد. اطلاع و تجربه اسباب زائلشدن این گونه معصومیت را فراهم میکند،
همچنان که معصومیت فرشتهوار کودکان در نتیجهٔ آشنایی با خواهشهای تن و
گناه و حرص و دروغ از میان میرود.
حرف
فیلمچیها این است که
مسلمانها از گذشته و تاریخ آئین خویش به اندازهٔ کافی اطلاع ندارند یا
اصلاً اطلاع ندارند، بسیاری موارد از دسترسشان دور نگه داشته شده و بسیاری وقایع
مربوط به تاریخ اسلام تحریف یا یکسره انکار شده است.
کسی وارد بحثی جدی در کیفیت بصری و هنری
فیلم نشده است و آدمهای پشت آن را در
شوهای تلویزیونی مسخره کردهاند. این قدر
میتوان گفت که
سازندگانش به روش فاصله گرفتن از موضوع توسل جستهاند
و نکوشیدهاند وانمود کنند قضیه برایشان جدی است. مثلاً حجم عظیمی
ریشوپشم مصنوعی را (عمداً؟) چنان شل و ول به صورت بازیگر چسباندهاند که بعید است حتی گریمور
تازهکار تا این حد ناشیانه عمل کند.
فیلمهایی تاریخیـ مذهبی از قبیل
ده فرمان، بنهور و ال سید جزءجزء حکایت را کاملاً جدی
میگیرند تا بیننده در غم و درد و رنج و سرمستی
روحی پرسوناژها شریک شود.
اصرار فیلم اول برای متقاعدکردن تماشاگر به امکان معجزه و وحی و غیره شاید
چندان پسند ذائقهٔ بینندهٔ عصر جدید نباشد. دومی و سومی اگر همچنان
بینندگانی داشته باشند بیشتر به برکت مسابقهٔ ارابهرانی و حضور سوفیا لورن
است.
در تقلید شوخطبعانه یا هجوآمیز از قضایا
(پارودی، نقیضه) برعکس است.
نوع پرداخت
زندگی برایان، پربینندهترین و بحثانگیزترین کمدی الهی سینما،
کاملاً جدی و حرفهای است اما موضوع به شوخی برگزار میشود. شخصیت
اصلی فیلم در طویلهای به دنیا میآید که از قضا دیواربهدیوار زادگاه عیسی
است. بعدها هرچه سعی میکند ماست خودش را بخورد خلایق یقهاش را ول
نمیکنند و اصرار دارند که منجی موعود است. نیش فیلم نه تنها به
افرادی که کانال ارتباط با آسمان تأسیس میکنند، بل به رفتار رمهوار
مؤمنان هم هست. سیاهبازی ِ سیاسیون و پشتک و واروهای فرصتطلبان را
هم به ریشخند میگیرد.
در نوع سوم، بازیگران نمایش
سیاهبازی یا روحوضی ایرانی
نه شکل را جدی میگیرند و نه محتوا را و برای تجسم رفتار حکمرانان
و زاهدان عمدتاً به لودگی
(بهاصطلاح شیرازیها، ”فتحالله قـُر“
بازی) میپردازند.
با شیوهٔ پرداخت و بازیها حالی میکنند که اصل قضیه چندان جدی نبود، و نمیکوشند حتی شخصیتهای واقعی تاریخی را
قدری محترم و محتشم
مجسم کنند.
|